ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေရြးခ်ယ္ေရး အ႐ႈပ္ေတာ္ပံုမ်ား
ရန္ကုန္တိုင္း အတြင္းက ၿမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္တခ်ဳိ႕မွာ ယခင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး အေဟာင္းနဲ႔ လက္ရွိ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေလာင္း အ သစ္ေတြအၾကား အားၿပိဳင္မႈေတြ ျဖစ္ေနသလို အျငင္းပြားမႈ၊ ကန္႔ကြက္မႈ၊ မေက်နပ္မႈေတြေၾကာင့္ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္တဲ့ အမႈေတြ လည္း ရွိေနတယ္။
“ဒီလိုျပႆနာ မ်ဳိးစုံနဲ႔ႀကဳံေနတာဟာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ကုိယ့္ပါတီ အႏိုင္ရေရးအတြက္ ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ေနၾကလို႔ပါ။ ဒီျပႆနာ ေတြကုိ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ျဖစ္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္မွာ ထပ္မံေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ” လို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသိန္းညြန္႔က ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အေနနဲ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရေရးအတြက္ အေျခခံ ျပည္သူလူထုကို စည္း႐ုံးႏိုင္ေရးကိစၥမွာ ရပ္ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မႉးေတြဟာ အေရးပါတဲ့အတြက္ ဥပေဒနဲ႔မညီတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ ျဖစ္ပြားေနၿပီး ဥပေဒသစ္ တရပ္ကုိ စတင္က်င့္သုံးစ အခ်ိန္ျဖစ္ေန တဲ့အတြက္ လည္း အားနည္းခ်က္ေတြရွိတယ္လို႔ ေရွ႕ေနလည္းျဖစ္သူ ဦးသိန္းညြန္႔က သုံးသပ္ပါတယ္။
ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြကုိ ဒီမုိကေရစီ နည္းလမ္းတက် ေရြးခ်ယ္ဖို႔ အတြက္ ရပ္/ေက်း ဥပေဒသစ္တရပ္ကုိ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳ ျပဌာန္းထားၿပီးျဖစ္လို႔ အဲဒီ ဥပေဒပါ စည္းကမ္းေတြအတိုင္း ဒီဇင္ဘာလမွာ အၿပီးသတ္ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ အ စိုးရက ေၾကညာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေပၚေနတာပါ။ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြကုိ ယခင္က ဗဟုိက ေရြး ခ်ယ္ခန္႔အပ္တဲ့ စနစ္ ပဲရွိခဲ့တယ္။
ဥပေဒသစ္မွာေတာ့ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး တေယာက္ကုိ ေရြးခ်ယ္ၿပီးရင္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္သူေတြ မႏွစ္သက္ပါက ထိုေဒသ လူဦး ေရရဲ႕ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္က ကန္႔ကြက္မယ္ဆိုရင္ သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးအေနနဲ႔ အဲဒီ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကုိ ဖယ္ ရွားေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးအတြက္ ထိုက္သင့္တဲ့ ေထာက္ပ့ံေၾကး ခ်ီးျမွင့္ေငြလစာ ေပးအပ္ဖို႔လည္း ဥပေဒက ျပဌာန္းထားပါတယ္။ အဲဒီလို လ စာေငြ ခ်ီးျမွင့္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး လုပ္လိုသူေတြ ေပါမ်ားေနျခင္းကလည္း လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ အျငင္းပြားမႈ၊ ခိုက္ရန္ ျဖစ္ ပြားမႈ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ရတဲ့အခ်က္တခုလို႔ သိရတယ္။
ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးတဦးဟာ မိမိရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအတြင္းမွာ ေလာင္းကစားမႈ၊ ဒုစ႐ုိက္မႈတခုခု ျဖစ္ေပၚလာပါက အေရးေပၚရွာေဖြ စစ္ ေဆး ခြင့္၊ ဖမ္း၀ရမ္းထုတ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာကုိလည္း ဥပေဒက ေပးအပ္ထားပါတယ္။
ယခင္ နအဖအစိုးရ လက္ထက္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေဟာင္းေတြနဲ႔ လက္ရွိ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေလာင္း အသစ္ေတြအၾကား အား ၿပိဳင္ မႈ၊ ျပည္ေထာင္စု ႀက့ံခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ) နဲ႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ၀င္တို႔အၾကား အား ၿပိဳင္မႈ ေတြ ဟာလည္းပဲ ေဒသအမ်ားစုမွာ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။
ၾကည့္ျမင္တိုင္ ၿမိဳ႕နယ္ ေဘာဂရပ္ကြက္အတြက္ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ရပ္မိရပ္ဖ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေလာင္း ၅ ဦးကို အသက္အရြယ္ႀကီးတာရယ္၊ NLD ပါတီ၀င္ေတြ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးသန္းစိန္က ကန္႔ကြက္ေနတယ္လို႔ ရပ္ကြက္ခံ ဦးတင္၀င္းက ဧရာ၀တီကုိ ေျပာပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးသန္းစိန္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ဟာ ဥပေဒနဲ႔မညီတဲ့အျပင္ ေရြးခ်ယ္ပြဲကုိလည္း ပ်က္ျပားေစတဲ့အတြက္ သူ႔ရဲ႕လုပ္ ေဆာင္ ခ်က္ကုိ ကန္႔ကြက္႐ွႈတ္ခ်ေၾကာင္း ရပ္ကြက္သူ၊ ရပ္ကြက္သားေတြက ပိုစတာေတြကိုင္ၿပီး ရပ္ကြက္အတြင္း ဆႏၵထုတ္ ေဖာ္ခဲ့ၾက ပါတယ္။
ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာလည္းပဲ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေရြးခ်ယ္တဲ့ကိစၥကုိ မေက်နပ္လို႔ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္မႈ တခ်ဳိ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
အလားတူ မႏၲေလးတိုင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ မြန္ျပည္နယ္၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္စတဲ့ ေဒသေတြမွာ လည္းပဲ အဲဒီ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မႉးကိစၥ အျငင္းပြားမႈ ပဋိပကၡေတြဟာ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနၾကဆဲလို႔ ေဒသခံေတြက ဧရာ၀တီကုိ ေျပာ ပါတယ္။ ဧရာ၀တီတိုင္း ပုသိမ္ၿမိဳ႕မွာ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေရြးခ်ယ္မႈ မေက်နပ္လို႔ တိုင္ၾကားမႈ အမ်ားအျပား ရွိေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
မြန္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ေမာ္လၿမိဳင္ ၿမိဳ႕ေပၚကလြဲရင္ ေက်းရြာအမ်ားစုမွာ အျငင္းပြားမႈ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ႏွစ္ႀကိမ္အထိ ျပန္ေရြးရတာေတြ၊ တိုင္ တန္းမႈေတြစတဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႔ မြန္ေဒသလုံးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ ဥကၠ႒ ဦးႏိုင္ေငြသိန္းက ေျပာပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေတြေပၚ မွာေတာ့ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ၀င္ေတြက ေနရာရေနၿပီး ေက်းရြာေတြမွာေတာ့ မြန္ပါတီ ကုိယ္စားျပဳသူေတြက အားသာေနတယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။
ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေရြးခ်ယ္တဲ့ကိစၥကုိ တခ်ဳိ႕ေသာ ေဒသေတြမွာ ျပည္သူအမ်ားစုက စိတ္၀င္စားမႈ မရွိၾကဘူးလို႔ သိရေပမယ့္ ႏိုင္ ငံ ေရး သမားေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္ေတြကေတာ့ အစိုးရတရပ္ရဲ႕ အေျခခံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥျဖစ္လို႔ အေရးပါတယ္လို႔ ခံယူ ထား ၾကတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတြမွာလည္း ေရြးခ်ယ္ေနၿပီ ျဖစ္ေပမယ့္ ျပည္သူအမ်ားစုက စိတ္၀င္စားမႈ နည္းပါးတယ္လို႔ လား႐ွႈိးေဒသခံနဲ႔ NLD ပါတီ၀င္ျဖစ္သူ ဦးစိုင္းျမင့္ေမာင္က ေျပာပါတယ္။
စစ္ကိုင္းတိုင္း ေတာင္တြင္းႀကီး ေဒသမွာေတာ့ ျပည္သူေတြက စိတ္၀င္စားမႈ ရွိေပမယ့္ ဘယ္သူဘယ္၀ါကုိ ေရြးခ်ယ္ရမယ္ဆိုတာ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ မေပးႏိုင္ၾကတာေတြေၾကာင့္ ဘက္လိုက္မႈ၊ မသမာမႈေတြ ႀကဳံေနရတယ္လို႔ ေတာင္တြင္းႀကီး ေဒသခံ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာပါ တယ္။
သူက “ျပည္သူေတြက အသိပညာနည္းပါးတာကုိ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ဒီလူကုိမဲေပးပါ၊ ဟိုလူမဲေပးပါ ဆိုၿပီး မဲေပးခိုင္းၾကတယ္၊ ဒီေဒသမွာ NLD ပါတီက အင္အားေကာင္းေနေတာ့ NLD ပါ တီ၀င္တခ်ဳိ႕ဟာ ေမာက္မာတာ၊ မိုက္မဲမႈေတြနဲ႔ ဗုိလ္က် စိုးမိုးခ်င္တာေတြ ေတြ႔ေနရတယ္” လို႔ ေျပာတယ္။
စစ္ကုိင္းတိုင္း ေဒသတခ်ဳိ႕မွာ NLD က လူအမ်ားရဲ႕ ေထာက္ခံမႈရေနတာကုိ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ေအာက္ေျခ ပါတီ၀င္တခ်ဳိ႕ဟာ အုပ္စုဖြဲ႔ အႏိုင္ ယူေနတာေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ပါတီ ဗဟိုအေနနဲ႔ အေလးထားဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေထာက္ျပေ၀ဖန္ပါ တယ္။
စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ေပၚက ရပ္ကြက္အမ်ားစုမွာေတာ့ ယခင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး အေဟာင္းေတြကပဲ မဲအျပတ္အသတ္နဲ႔ အႏိုင္သြားတဲ့ အေၾကာင္း ဒီေန႔ထုတ္ အစိုးရ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕နယ္ ေက်းရြာအမ်ားစုမွာေတာ့ ႀက့ံခိုင္ေရးပါတီ၀င္ ေတြျဖစ္တဲ့ ယခင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး အေဟာင္းေတြကပဲ ေနရာျပန္ ယူ လို တဲ့အတြက္ နည္းလမ္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ အႏိုင္ရေရး ႀကိဳးပမ္းမႈေတြေၾကာင့္ အျငင္းပြားမႈ ျပႆနာေတြ၊ ခိုက္ရန္ ျဖစ္ပြားမႈေတြ၊ တိုင္တန္းမႈ ေတြရွိ ေန တယ္လို႔ ရခိုင္ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။
ယခင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး အေဟာင္းေတြဟာ ၎တို႔ သို႔မဟုတ္ ၎တို႔နဲ႔ နီးစပ္သူေတြကသာ ေနရာျပန္ရေရး အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြကုိ လာဘ္ေငြေပးေနတာေတြေၾကာင့္ ခ႐ုိင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ စတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ တိုင္ၾကား မႈေတြ အမ်ားအျပား ျဖစ္ေပၚေနတယ္လို႔ သိရတယ္။
ႏိုင္ငံတ၀မ္းရွိ ယခင္ရပ္ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး အေဟာင္းေတြ အားလုံးဟာ ႀက့ံခိုင္ေရးပါတီ၀င္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ အေရြးခံေနၾကတဲ့ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္ မဟုတ္သူ၊ ႏိုင္ငံ့တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ဆဲ ၀န္ထမ္း မဟုတ္သူနဲ႔ ေဒသခံ ျပည္သူေတြက ႐ုိေသ ေလး စားမႈ ရွိတဲ့ ရပ္မိရပ္ဖေတြ ျဖစ္ရမယ္လို႔ ဥပေဒက ဆိုထားတယ္။
ယခု ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေရြးပြဲ ထူးျခားတာ တခုကေတာ့ တခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အဲဒီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေနရာအတြက္ ေရြး ခ်ယ္ အဆိုျပဳၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေရြးခ်ယ္ရာမွာ ဆယ္အိမ္စုမႉးကုိ ကနဦး ေရြးခ်ယ္ၿပီး၊ အဲဒီ ဆယ္အိမ္စုမႉးေတြထဲက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးတဦးကို ထပ္မံ ေရြးခ်ယ္ ရ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း အၿပီးေရြးခ်ယ္ၿပီးပါက ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလမွာ တရား၀င္ ခန္႔အပ္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မႏၲေလးေဒသမွာေတာ့ ၿမိဳ႕တြင္းမွာရွိတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္တခ်ဳိ႕မွာ စည္းကမ္းတက် ေရြးခ်ယ္မႈေတြရွိေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ ရပ္ကြက္သူ ရပ္ကြက္သား အ မ်ားစုက စိတ္၀င္စားမႈ မရွိၾကေၾကာင္း မႏၲေလးၿမိဳ႕ ခ်မ္းေအးသာဇံ ေဒသခံ ကုိမ်ဳိးႏိုင္က ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေအာင္ေျမသာဇံၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ တံတားဦး ၿမိဳ႕နယ္ေတြ၊ ၿမိဳ႕ျပင္က ရပ္ကြက္ေတြမွာေတာ့ စိတ္၀င္စားမႈ ရွိၾကၿပီး အျငင္းပြားမႈ ျပႆ နာ ေတြ ျဖစ္ေနၾကဆဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီျပႆနာေတြဟာ အဓိကအားျဖင့္ အင္အားႀကီးၿပီး လူထုေထာက္ခံမႈ ရေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္ ေတြ ရဲ႕ အားၿပိဳင္မႈေတြ မ်ားေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး စိတ္၀င္စားသူေတြက သုံးသပ္ၾကပါတယ္။
တကယ္လို႔သာ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ အုပ္ေရးမႉး ေရြးတဲ့ကိစၥဟာ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ ေဆာင္ ေနၾကမယ္ဆိုရင္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကုိ ဒီမုိကေရစီနည္းနဲ႔ သြားေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြ ကုိ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္၊ ျပႆနာ ႐ွႈပ္ေထြးမႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ေသးတယ္လို႔ ဦးသိန္းညြန္႔က ေျပာပါတယ္။
“ဒီလိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔ပါတီ အႏိုင္ရေရးထက္ အားလုံးနဲ႔ သက္ဆိုင္ၿပီး က်ယ္ျပန္႔တဲ့ကိစၥေတြကုိပဲဦးစားေပး လုပ္ ေဆာင္သင့္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ေနမယ္ဆိုရင္ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ မလိုလားအပ္တဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေန ဦးမွာပါ” လို႔ ဆိုပါတယ္။
